Overzicht
De AIFM-richtlijn (Alternative Investment Fund Managers) betreft beheerders van alternatieve beleggingsfondsen en schept een geharmoniseerd regelgevingskader voor in de EU op de markt gebrachte alternatieve fondsen. Daar staat tegenover dat alternatieve beleggingsinstellingen (abi's) via het Europees paspoort de mogelijkheid wordt geboden om hun beheerdiensten en alternatieve beleggingsfondsen in alle EU-lidstaten aan te bieden.
De AIFM-richtlijn beslaat tevens een harmonisatie van de bewaardersfunctie, die voor elke abi verplicht is.
De Europese Commissie heeft op 12 juli 2018 twee verordeningen aangenomen, die van kracht zijn geworden op 1 april 2020. Deze verordeningen, op 30 oktober 2018 gepubliceerd in het publicatieblad , houden een wijziging in van de verplichtingen van bewaarders inzake de bewaarneming van financiële instrumenten van alternatieve beleggingsfondsen en icbe’s Instelling voor Collectieve Belegging in Effecten.
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/1618 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 231/2013 (abi),
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/1619 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/438 (icbe's).
Daarin worden met name de volgende zaken nader bepaald:
- de regels voor scheiding van activa bij sub-bewaarders,
- de bescherming van activa in geval van insolventie van de bewaarder of sub-bewaarder.
De beraadslaging van de ESMA van 26 november 2018 over de integratie van duurzaamheidscriteria in de AIFM- en icbe-verordeningen, beëindigd op 30 januari 2019.
Het eindverslag van deze beraadslaging werd gepubliceerd op 30 april 2019:
- Technisch advies van de ESMA aan de Europese Commissie over de integratie van duurzaamheidsrisico's en -factoren in de icbe-richtlijn en de AIFM-richtlijn, 30 april 2019 (ESMA34-45-688).
NB:
Bekendmaking in het PB van Richtlijn (EU) 2019/1160 van 20 juni 2019 tot wijziging van Richtlijn (EU) 2011/61, die tot doel heeft belemmeringen voor de grensoverschrijdende distributie van icbe's weg te nemen, aangevuld met Verordening (EU) 2019/1156 van 20 juni 2019.
De lidstaten hebben tot uiterlijk 2 augustus 2021 de tijd om de voor naleving van de richtlijn noodzakelijke nationale wetgeving aan te nemen en te publiceren. Deze wetten dienen op 2 augustus 2021 van kracht te worden.
Hoewel de Verordening sinds 1 augustus 2019 van kracht is, worden sommige artikelen (Art. 4, lid 1 tot 5; Art. 5, lid 1 en 2; Art. 15 en Art. 16) pas op 2 augustus 2021 van kracht.
Uit de verslagen van KPMG (januari 2019) en de Commissie (juni 2020) over de werking van de abi-beheerders is gebleken dat de belangrijkste doelstellingen van de richtlijn zijn bereikt. Op basis van deze verslagen en de steun van de ESMA, die in een brief van 18 augustus heeft aanbevolen de richtlijn op 19 verschillende gebieden te wijzigen, heeft de Europese Commissie op 22 oktober 2020 een consult gehouden voorafgaand aan de herziening van de AIFM-richtlijn, die op 29 januari 2021 zal worden afgesloten.
Het consult, dat deel uitmaakt van de doelstelling van de Commissie om de Unie voor Kapitaalmarkten (CMU) op te richten, is bedoeld om standpunten te verzamelen over de wijze waarop de Europese markt voor abi's efficiënter kan worden gemaakt en om de belangstelling van de marktdeelnemers (beheerders van abi's, distributeurs, vertegenwoordigers van de sector, beleggers en verenigingen voor de bescherming van beleggers, alsmede de financiële-marktautoriteiten en de burgers in het algemeen) voor een wijziging van de richtlijn te peilen.
Na deze raadpleging zal de Commissie naar verwachting in de loop van 2021 haar ontwerp-herziening van de AIFM-richtlijn indienen.
Belangrijkste bepalingen
De AIFM-richtlijn stelt accreditatievoorwaarden vast voor vermogensbeheerbedrijven.
- Regels betreffende hun kapitaal, delegatie van beheer, organisatie, risicobeheer, gebruik van hefboomfinanciering, beloningsbeleid en -praktijken, waarderingen uitgevoerd door de beleggingsbeheerder zelf of door een externe deskundige, rapportage aan de autoriteiten en informatieverstrekking aan beleggers.
- Bewaarverplichtingen voor elke structuur en verplichte rapportage aan bevoegde nationale autoriteiten.
Uitdagingen en kansen voor abi's:
- Abi-vergunning
- Delegatie van taken (portefeuillebeheer en/of risicobeheer)
- Bewaarverplichtingen
- Beloningsbeleid
- Belangenverstrengeling
- Onafhankelijke waardering van activa
- Transparantie
- Hefboomwerking
- Distributie in het buitenland dankzij marketing-paspoort
- Rapportage aan bevoegde nationale autoriteiten
CACEIS begeleidt fondsbeheerders bij de naleving van de AIFM-richtlijn en helpt ze er volop van te profiteren
- Structurering en distributie van abi's
- Materiële vereisten Luxcellence & AIFM-richtlijn
- Ondersteuning van het risicobeheer van abi's en beheerders van abi's
- Uitbesteding van middle-office- en back-office-activiteiten van abi's
- Bewaar- en bankdiensten voor abi's en beheerders van abi's
- Abi-rapportage aan bevoegde nationale autoriteiten
Meer informatie
- Op 30 juli 2015 bracht de ESMA advies uit over de toepassing van het paspoort op niet-Europese abi's en beheerders van abi's in overeenstemming met de regels in artikel 35 en artikelen 37 tot en met 41 van de AIFM-richtlijn
- De niveau-1-richtlijn (hier beschikbaar) is aangevuld met een verordening op niveau (hier beschikbaar)
- Richtlijn (EU) 2019/1160 van 20 juni 2019
- Verordening (EU) 2019/1156 van 20 juni 2019
Key dates
July 2011
Entry into force of the AIFM Directive
19 December 2012
Adoption of level 2 measures by the European Commission
22 juli 2013
Iedere abi die na deze datum is opgericht dient te voldoen aan de AIFM-richtlijn
22 juli 2014
Iedere abi die vóór juli 2013 is opgericht moest uiterlijk op deze datum aan de AIFM-richtlijn voldoen
Juli 2015
De ESMA spreekt zich uit over de vraag of niet-Europese abi's en beheerders van abi's ook in aanmerking kunnen komen voor een paspoort
Juli 2018
De ESMA brengt verslag uit over het functioneren van het paspoort en eventuele obstakels voor het afschaffen van het 'National Private Placement Regime' (NPPR)
30 april 2019
Technisch advies van de ESMA aan de Europese Commissie over de integratie van duurzaamheidsrisico's en -factoren in de icbe-richtlijn en de AIFM-richtlijn
Eindverslag van de ESMA20 juni 2019
Publicatie van Richtlijn (EU) 2019/1160 van het Europees Parlement en de Raad
Richtlijn (EU) 2019/116020 juni 2019
Publicatie van Verordening (EU) 2019/1156 van het Europees Parlement en de Raad
Verordening (EU) 2019/11561 augustus 2019
Verordening treedt in werking, met uitzondering van bepaalde artikelen (Art. 4, lid 1 tot en met 5; Art. 5, lid 1 en 2; Art. 15 en Art. 16)
2 augustus 2021
De nationale wetgeving dient uiterlijk 2 augustus 2021 te zijn aangenomen en in werking te zijn getreden
25 November 2021
European Commission proposal to recast the AIFM Directive
17 June 2022
Adoption of a common position on the recast of the AIFM Directive by the EU Council
3Q2022
Adoption of a common position on the AIFM Directive by the European Parliament and launch of inter-institutional negotiations (trilogues)
1 August 2022
Entry into force of the delegated act amending Delegated Regulation 231/2013/EU
1Q2023
Adoption of the recast text by the European institutions